Tα όρια δεν αφορούν μόνο τα παιδιά. Συχνά ακούμε συμβουλές για τους γονείς, “πως να θέσουν όρια στα παιδιά τους” , “η σημασία των ορίων” κλπ. Είναι αλήθεια ότι τα όρια στις σχέσεις μας με τα παιδιά μας, βοηθούν πολύ τόσο τα ίδια όσο και τον σκοπό γενικότερα της διαπαιδαγώγησης και της κοινωνικοποίησης τους.
Τι συμβαίνει όμως με τις σχέσεις των ενηλίκων; Τι σημαίνει βάζω όρια και πως μπορώ να τα θέσω στους άλλους (αλλά και στον εαυτό μου);
Ας δούμε όμως πρώτα τι αφορούν αυτά τα όρια, ποιούς τομείς της ζωής μας περιλαμβάνουν, προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα πως θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε σωστά.
• Σεβόμαστε τον χρόνο μας και τον χρόνο των άλλων; Είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις μας, στα ραντεβού μας, στις υποσχέσεις μας; Αντίστροφα ανεχόμαστε την καθυστέρηση και τις αναβολές εκ' μέρους των άλλων υποτιμώντας τον εαυτό μας;
• Σεβόμαστε τα συναισθήματα μας και τα συναισθήματα των συνανθρώπων μας; Μπορούμε να αφουγκραστούμε τι νοιώθουμε, πως αισθανόμαστε, αλλά και τι νοιώθουν οι άλλοι; Είμαστε σε επαφή με τα συναισθήματα μας;
• Σεβόμαστε τις σκέψεις και τις ιδέες που εκφράζουν οι άλλοι γύρω μας; Αποδεχόμαστε το όριο που θέτει η πίστη τους, η ιδεολογία τους, χωρίς να παραβιάζεται το δικό μας όριο και οι δικές μας αξίες;
• Σεβόμαστε τον προσωπικό χώρο των ανθρώπων; Από το δωμάτιο ως το τηλέφωνο, από το τετράδιο ως το βιβλίο... Τα πάντα!
Όπως βλέπετε το δίπολο σέβομαι- παραβιάζω βρίσκεται παντού. Τα όρια περιγράφουν το πως θα μπορέσουμε να συνυπάρξουμε αρμονικά χωρίς παραβιάσεις, αλλά με σεβασμό και κατανόηση. Ας σημειώσουμε όμως και αυτό: Σέβομαι δεν σημαίνει απαραίτητα συμφωνώ. Σέβομαι σημαίνει καταρχάς αποδέχομαι. Π.χ. σέβομαι την θρησκεία σου, αλλά δεν συμφωνώ μαζί σου για τις αρχές της πίστης σου. Ωστόσο αναγνωρίζω την ανάγκη σου για προσευχή και δεν θα σε εμποδίσω σε αυτό, αρκεί εσύ να σεβαστείς εμένα- τα δικά μου ήθη και έθιμα ώστε η έκφραση της προσευχής σου να μην προσβάλλει τα δικά μου... Πάνω-κάτω το ίδιο ισχύει για όλα: Tον χρόνο, το χρήμα, τις ιδέες, τις ανάγκες, τα συναισθήματα, το ίδιο μας το σώμα...
Ο σεβασμός προϋποθέτει αυτοσεβασμό, η αποδοχή προϋποθέτει αυτοαποδοχή, η αγάπη για τους άλλους προϋποθέτει αγάπη για τον εαυτό μας. Αντιθέτως παραμονεύει η ασυνεννοησία, η παρανόηση, η προσβολή, η παρεξήγηση. Συνηθίζουμε να λέμε “οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους”, κατά συνέπεια τα όρια θέτουν σωστές βάσεις για καλές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, τόσο στις τυπικές όσο και στις πιο κοντινές. Για αυτό λοιπόν, μην φοβάστε να βάζετε όρια... Τα όρια κάνουν καλό!

Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπευτής στην Αθήνα, πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος. τ. συνεργ. στο Ευγενίδειο Νοσοκομείο Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.