Το όνομα "Τσικνοπέμπτη" προέκυψε γιατί την ημέρα αυτή, το δείπνο αποτελείται από κρέας ψημένο στα κάρβουνα, το οποίο πρέπει να έχει πάντα λίγο λίπος ώστε κατά το ψήσιμο να βγάλει την απαραίτητη "τσίκνα". Ακόμα και οι πιο φτωχοί άνθρωποι κάθε περιοχής, πρέπει να ψήσουν κρέας ώστε να μυρίσει το σπίτι τους και όλοι να ξέρουν ότι γιορτάζουν. Παλιότερα στην ελληνική επαρχία οι άνθρωποι μοίραζαν πιατέλες με το τσικνισμένο κρέας σε όλη την γειτονιά για να στείλουν την μυρωδιά του ψητού σε κάθε άκρη του χωριού.

O Φεβρουάριος είναι ο μήνας του κρέατος φέτος καθώς περιέχει τη γιορτή της Τσικνοπέμπτης. Ψητό, στο φούρνο ή στη λαδόκολλα θα καταναλώσουμε αρκετή ποσότητα κρέατος εκείνη την ημέρα. Ξέρουμε όμως πώς να ψήσουμε το κρέας ώστε να είναι υγιεινό και να μην έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας;

Σύμφωνα με έρευνες οι υψηλές θερμοκρασίες κατά το ψήσιμο παράγουν χημικές ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν μεταλλάξεις στο DNA και να οδηγήσουν σε καρκίνο. Έτσι θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν καταναλώνουμε ψητό κρέας αλλά και όταν το ψήνουμε εμείς οι ίδιοι.
Παρακάτω ακολουθούν μερικές πρακτικές συμβουλές, που σύμφωνα με έρευνες, μειώνουν το σχηματισμό βλαβερών ουσιών στο κρέας κατά το ψήσιμο.

• Προτιμάτε τρόφιμα χωρίς λίπος και αφαιρείτε το ορατό λίπος πριν το ψήσιμο. Το λίπος και οι χυμοί του κρέατος κατά το ψήσιμο πέφτουν πάνω στην πηγή της θερμότητας προκαλώντας την παραγωγή φλόγας, τη δημιουργία καπνού και επικινδύνων για την υγεία καρκινογόνων ουσιών.
• Γυρίζετε συχνά πλευρά στο κρέας κατά το ψήσιμο. Με αυτό τον τρόπο μειώνουμε τις βλαβερές ουσίες που παράγονται κατά 75-95%
• Πετάξτε το καμένο σημείο του κρέατος. Μην καταναλώνεται τα καμένα σημεία του κρέατος καθώς είναι ένδειξη ότι έχουν μολυνθεί με βλαβερές για τον οργανισμό ουσίες.
• Μαρινάρεται το κρέας για τουλάχιστον 30λεπτά πριν το ψήσιμο. Η μαρινάδα δρα ως προστασία μεταξύ του κρέατος και των καρκινογόνων ουσιών.
• Μειώστε τον χρόνο ψησίματος. Δοκιμάστε ψάρι, κοτόπουλο ή μπιφτέκια από άπαχο κιμά που χρειάζονται λιγότερο χρόνο για να ψηθούν και παράλληλα είναι χαμηλά σε λίπος και θερμίδες.
• Αποφύγετε το επεξεργασμένο κρέας. Όπως τυποποιημένα λουκάνικα, τα οποία σχηματίζουν καρκινογόνες ουσίες κατά την συντήρησή τους.
• Ρυθμίστε, αν είναι εφικτό, την ψησταριά σας σε χαμηλή θερμοκρασία. Για να αποτρέψετε το κρέας από το να κολλήσει ή να καεί λαδώστε τη σχάρα. Επίσης μπορείτε να βάλετε αλουμινόχαρτο κάτω από το κρέας για να αποτρέψετε της φλόγες και τον καπνό να έρχονται σε επαφή με αυτό (ανοίξτε τρύπες αν το κρέας είναι λιπαρό).
• Καθαρίστε την ψησταριά μετά από κάθε ψήσιμο. Έτσι απομακρύνεται τις βλαβερές ουσίες και τις αποτρέπεται από το να συσσωρευτούν και να μεταφερθούν στο επόμενο γεύμα σας.

Τέλος, μπορείτε να ψήσετε άφοβα τα λαχανικά ή τα φρούτα σας καθώς οι βλαβερές ουσίες σχηματίζονται μόνο σε μυϊκή πρωτεΐνη.

Μαρινάδες για BBQ
Οι μαρινάδες αποτελούνται κυρίως από ελαιόλαδο, λαχανικά, αρωματικά, ξίδι ή λεμόνι και μπαχαρικά.
Ο χρόνος που θα μείνουν, το κρέας ή τα λαχανικά, μέσα στη μαρινάδα είναι πολύ σημαντική παράμετρος γιατί επηρεάζει το γευστικό αποτέλεσμα των ψητών.
Το σκεύος, επίσης, πρέπει να είναι γυάλινο, πλαστικό, κεραμικό ή ανοξείδωτο καλής ποιότητας γιατί κάποια υλικά όπως το αλουμίνιο, μπορεί να υποστούν αλλοιώσεις, που θα περάσουν στο τρόφιμο και θα είναι επιβαρυντικές για την υγεία μας.
Το σκεύος με τη μαρινάδα και το τρόφιμο για ψήσιμο, πρέπει να φυλάσσονται στο ψυγείο και όταν βάζουμε το τρόφιμο να ψηθεί και θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τη μαρινάδα σαν συνοδευτική ή να την βάλουμε μέσα στην συνοδευτική σάλτσα πρέπει πάντα να την βράζουμε πρώτα για 10 με 15 λεπτά (για να σκοτωθούν τυχόν βακτήρια που έχουν περάσει από το ωμό κρέας σ' αυτήν) και μετά να την χρησιμοποιήσουμε για να φτιάξουμε τη σάλτσα.
Όταν, βέβαια, πρόκειται για μαρινάδα λαχανικών τα πράγματα είναι πιο απλά γιατί τα λαχανικά μας πάντα τα βάζουμε σε μαρινάδα καλά πλυμένα και καθαρισμένα.

• Εύκολη μαρινάδα για κρέας και λαχανικά
Η παρακάτω μαρινάδα ταιριάζει σε κρέατα και σε λαχανικά και θα μας βοηθήσει όχι μόνο να προστατέψουμε το κρέας μας απο τις βλαβερές ουσίες κατά το ψήσιμο αλλά και να κάνουμε πολύ πιο νόστιμα όχι μόνον τα ψητά στα κάρβουνα αλλά και τα ψητά σε ηλεκτρική ψηστιέρα, στο γκριλ ή στο φούρνο.

Υλικά:
1/2 φλ.τσ. ελαιόλαδο
1/2 φλ. τσ. χυμό λεμονιού
1 κ.γλ. πιπέρι
1/2 κ.γλ. αλάτι
3 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένες
1 κ.σ. ψιλοκομμένο μαϊντανό
1 κ.σ. ψιλοκομμένο βασιλικό
1 κ.γλ. ψιλοκομμένη ή 1 πρέζα ξερή μαντζουράνα

Διαδικασία
Ανακατεύουμε όλα τα υλικά σε ένα βάζο και αφήνουμε τη μαρινάδα να "σταθεί" για μισή ώρα. Μετά περιχύνουμε με τη μαρινάδα το κρέας ή τα λαχανικά μας και τα αφήνουμε στο ψυγείο για 1 ώρα, ανακινώντας το μπολ 3-4 φορές έως ότου τα ψήσουμε.
Και επειδή όλοι θέλουμε κάτι εύκολο και είμαστε κουρασμένοι στο τέλος της ημέρας αλλά θέλουμε να τσικνίσουμε να μια συνταγή εύκολη και γρήγορη!

• Μπριζόλες του κουρασμένου
Υλικά:
Κόκκινο κρασί
Λίγος χυμός ντομάτας
5-6 κλωναράκια φρέσκο δεντρολίβανο ή θυμάρι
2 σκελίδες σκόρδο
Αλάτι, πιπέρι, κανέλα, μοσχοκάρυδο
½ κ. σούπας μέλι
½ λουκάνικο κομμένο φέτες

Διαδικασία:
Αφήνουμε τις μπριζόλες στη μαρινάδα για τουλάχιστον 2 ώρες. Ψήνουμε κανονικά το κρέας μας και αν θέλουμε σιγοβράζουμε την μαρινάδα μέχρι να δέσει η σάλτσα και την σερβίρουμε ως συνοδευτικό για το κρέας μας

Βάλτε φαντασία στις μαρινάδες και προσθέστε τα αγαπημένα σας υλικά σε αυτές. Έτσι θα δώσετε παραπάνω γεύση στο φαγητό σας και θα το κάνετε πιο υγιεινό.

Τέλος να προτιμάται άπαχο κρέας και να το συνοδεύεται με φρέσκα ή ψητά λαχανικά και πάντα όλα με μέτρο.

Καλά Φαγοπότια και καλό Τσίκνισμα!

Για το Sugar Mama,

Μπόλκα Σμαράγδα

Dietitian - Nutritionist (Διαιτολόγος-Διατροφολόγος)