Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη•

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

''Τα τείχη'', Κ.Π Καβάφης

O ποιητής τα λέει πολύ σωστά. Ανεπαισθήτως... Κι όμως, για να μην βρεθούμε κάποια στιγμή της ζωής μας κλεισμένοι μέσα σε τείχη, μπορούμε να αναλάβουμε την πρωτοβουλία, μπορούμε να αναλάβουμε την ευθύνη που μας αναλογεί. Μια ευθύνη που σημαίνει δυνατότητα κι όχι ψυχαναγκασμό (θέλω και όχι πρέπει), τη δυνατότητα να ορίσουμε εμείς -όσο είναι εφικτό- τον εαυτό μας και κατ' επέκταση την ζωή μας. Πως γίνεται αυτό; Παρακάτω παρουσιάζουμε μια σύντομη αναφορά σε εφτά σημεία, εφτά “βήματα” προς μια κατεύθυνση αυτοβελτίωσης.

1. Η επιθυμία για έλεγχο στα πάντα γύρω μας πολλές φορές καταλήγει να είναι μια θηλιά γύρω από το λαιμό μας. Χρειάζεται εμπιστοσύνη για να επιτρέψουμε στους άλλους να είναι ο εαυτός τους- το ίδιο μπορούμε και για εμάς τους ίδιους...
2. Η επιθυμία μας για κριτική, η οποία συνδέεται με τον έλεγχο, μας κρατά σε μία εγρήγορση και μία ένταση στις σχέσεις με τους γύρω μας. Κρίνουμε τους πάντες και τα πάντα προκειμένου να τους ελέγχουμε...
3. Στον αντίποδα βρίσκονται όσοι παραιτούνται εντελώς της ευθύνης να έχουν άποψη (ή αν έχουν να την εκφράσουν) και έτσι ζουν μια ζωή που ορίζεται από τις επιθυμίες, τις απόψεις, τις ιδεολογίες (ή ιδεοληψίες) ακόμα και τις προσταγές των άλλων...
4. Αντισταθείτε στην επιθυμία να έχετε πάντα δίκιο, να νομίζετε πως μόνο εσείς είσαστε σωστοί, εντάξει, δίκαιοι, ώριμοι, έξυπνοι, συνεπείς κλπ. Κλπ. Το μόνο που καταφέρνουμε έτσι είναι να συσσωρεύουμε ευθύνες και βάρη, μέχρι που μια στιγμή... απλώς “καταρρέουμε”!
5. Αντισταθείτε στην αυτολύπηση, την ιδέα πως δεν αξίζετε τίποτα, για τίποτα δεν είστε ικανοί, μόνο οι άλλοι αξίζουν και μόνο εκείνους αξίζει να θαυμάζουμε. Εξάλλου μεταξύ άκρατου εγωισμού και αυτολύπησης υπάρχει ένα μεγάλο φάσμα αξιοπρεπούς διαβίωσης!
6. Αντισταθείτε στις επιταγές του lifestyle. Οι επιταγές αυτές ξεχρεώνονται με υποταγή... Ένας αγώνας γεμάτος αγωνία για το καλύτερο, το μεγαλύτερο, το ακριβότερο. Ένας αγώνας να εντυπωσιάσουμε τον διπλανό μας, να δείξουμε καλύτεροι, πιο ικανοί... Το τίμημα είναι η αποξένωση και η ψυχική κόπωση προκειμένου να πετύχουμε τον (ανούσιο!) σκοπό μας.
7. Τέλος, σε αντίθεση με όσα έχετε την ευκαιρία να αντισταθείτε, ας αναφερθούμε στην αξία της αλλαγής: Αλλάζω σημαίνει επιτρέπω, αφήνομαι, εμπιστεύομαι, δοκιμάζω, χαλαρώνω... Αλλάζω σημαίνει η εμπειρία του νέου, η περιπέτεια της εξέλιξης, το ταξίδι στο άγνωστο, στο “παραπέρα”.

Για να το πούμε αντίστροφα: Μην αντιστέκεστε στην αλλαγή! Εμπιστευτείτε εαυτόν και αλλήλους, το ένστικτο σας, τα σημάδια της φύσης... Ακολουθήστε την καρδιά σας, όχι την καρδιά της τηλεόρασης!

Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπευτής, πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος. τ. συνεργ. στο Ευγενίδειο Νοσοκομείο Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.