Η Κατερίνα Κουρμούζη είναι μητέρα τριών αγοριών: του Γιάννη, 7 ετών, του Μιχάλη, 5 χρονών και του Γιώργου 1 έτους. Η χαρά του ερχομού του πρώτου παιδιού παραμέρισε οποιαδήποτε σκέψη για το φύλο. Ούτε στο δεύτερο παιδί της απογοητεύθηκε όταν έμαθε ότι θα φέρει στον κόσμο και πάλι αγόρι, αν και η επιθυμία να αποκτήσει κόρη ήταν έντονη.

«Η τρίτη μου εγκυμοσύνη ήρθε ξαφνικά και μεγάλωσε τις ελπίδες μου για ένα κοριτσάκι. Όμως και πάλι ήταν αγόρι. Τα παιδιά είναι μεγάλο δώρο, όμως η επιθυμία για συγκεκριμένο φύλο, ιδιαίτερα όταν έχεις αποκτήσει ήδη δύο, μοιραία βγαίνει στην επιφάνεια όσο εγωιστικό και αν ακούγεται» λέει η κ. Κουρμούζη. Παρ΄ όλα αυτά ποτέ δεν σκέφτηκε να προχωρήσει στη διαδικασία επιλογής φύλου.

Ο κ. Μηνάς Μαστρομηνάς, χειρουργόςγυναικολόγος, ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση, ξεκαθαρίζει ότι για να γίνει επιλογή φύλου «θα πρέπει να έχουμε αρκετά έμβρυα, που σημαίνει ότι τα υπόλοιπα έμβρυα είναι... άχρηστα». Στο σημείο αυτό ανακύπτουν ηθικά ζητήματα και ο γυναικολόγος αρκετές φορές έχει έρθει αντιμέτωπος μέσω των πελατών του με το ερώτημα αν θα πρέπει να προχωρήσει στη συγκεκριμένη διαδικασία.

«Τα περισσότερα ζευγάρια που έρχονται εδώ έχουν τέτοια επιθυμία να κάνουν παιδί που δεν τους ενδιαφέρει το φύλο. Βεβαίως υπάρχει ένα μικρό ποσοστό που έχει αυτό το αίτημα και φυσικά έχω αρνηθεί αρκετές φορές. Μόνο αν υπάρχει σοβαρός ιατρικός λόγος προχωρώ σε αυτήν τη διαδικασία. Μέχρι σήμερα επιλογή φύλου έχω κάνει σε πέντε περιπτώσεις όπου υπήρχαν αποδεδειγμένα σοβαρά ιατρικά προβλήματα. Κάποια νοσήματα συνδέονται άμεσα με το φύλο όπως η αιμορροφιλία ή η μυϊκή δυστροφία».

Ο κ. Μαστρομηνάς όμως δεν παραλείπει να τονίσει ότι ο νόμος δεν είναι δίκαιος για ζευγάρια που έχουν αποκτήσει περισσότερα από δύο παιδιά και θέλουν να επιλέξουν το φύλο του επόμενου παιδιού τους. «Ένα ζευγάρι που έχει προσφέρει στην κοινωνία δύο παιδιά γιατί να του στερείς το δικαίωμα να αποκτήσει το φύλο που επιθυμεί;»

Σε αυτήν την κατηγορία θεωρητικά βρίσκεται η κ. Κουρμούζη, η οποία λέει: «Ήθελα τόσο πολύ το τρίτο μου παιδί να είναι κοριτσάκι, ώστε όταν έμαθα ότι είμαι έγκυος άρχισα να μπαίνω στο Ίντερνετ και να διαβάζω ό,τι έχει σχέση με το τι περιπτώσεις υπάρχουν να συλλάβεις κορίτσι. Κάπου έγραφε ότι αν η σύλληψη γίνει πριν από την ωορρηξία τότε γεννάς κορίτσι. Αυτό με έκανε να χαρώ πολύ, όμως τελικά αποδείχθηκε μεγάλο ψέμα». Ήδη με τρία παιδιά ο χρόνος της κ. Κατερίνας Κουρμούζη είναι περιορισμένος και η ιδέα ενός τέταρτου έχει απομακρυνθεί πολύ. Όμως αναρωτιέται: «Αν αυτήν τη φορά ο "πελαργός" μάς φέρει κοριτσάκι;».

Η απαγόρευση, οι εξαιρέσεις και το δίλημμα των γιατρών

Ο κλινικός εμβρυολόγος και μέλος της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής κ. Χάρης Καζλαρής εξηγεί ότι η επιλογή φύλου τον βρίσκει αντίθετο. Όπως λέει, «σε κάποιες χώρες της Ευρώπης όπως είναι η Αγγλία και το Βέλγιο επιτρέπεται, κάτι που έχει αναπτύξει ένα είδος "τουρισμού"». Υπάρχουν άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να αποκτήσουν ένα παιδί του φύλου που επιθυμούν».

Σύμφωνα με τον κ. Καζλαρή, αυτό δεν έχει κανένα νόημαβιολογικό, ιατρικό ψυχολογικό ή κοινωνικό. «Είναι μια εντελώς λάθος θεώρηση της ζωής. Παλαιότερα οι άνθρωποι είχαν την επιθυμία να αποκτήσουν αγόρια για κοινωνικούς λόγους. Σήμερα δεν συντρέχουν τέτοιοι λόγοι, οπότε οποιαδήποτε επιθυμία επιλογής φύλου είναι τουλάχιστον εγωιστική».

Ύστερα από 21 προσπάθειες εξωσωματικών, η κ. Πέρσα Τζεφεράκου κατάφερε να αποκτήσει δύο αγοράκια. «Η πρώτη ήταν το 1986, τότε που επιστημονικά η συγκεκριμένη μέθοδος γονιμοποίησης βρισκόταν ακόμα στα... σπάργανα. Πολλές φορές αισθάνθηκα ότι ήμουν πειραματόζωο σε αυτήν τη νέα- για την εποχή- επιστημονική τεχνική».

Όσο όμως και αν αισθανόταν ψυχική κόπωση, η επιθυμία για ένα παιδί δεν της άφηνε κανένα περιθώριο να σκεφτεί και το φύλο του παιδιού. «Θα ήταν ύβρις να έκανα την παραμικρή σκέψη να επιλέξω το φύλο του παιδιού».

Επιτυχία 99%

Η επιστήμη σήμερα δίνει τη δυνατότητα επιλογής φύλου με ποσοστό επιτυχίας που φτάνει το 99%. Όμως τα ηθικά και νομικά ζητήματα που προκύπτουν είναι πολλά, αφού σύμφωνα με νόμο του 2005 η επιλογή φύλου απαγορεύεται και είναι δυνατή μόνη σε περίπτωση που υπάρχει σοβαρός ιατρικός λόγος.

Ο κ. Μηνάς Μαστρομηνάς, χειρουργός- γυναικολόγος ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση, ξεκαθαρίζει ότι η επιλογή φύλου γίνεται μόνο με εξωσωματική γονιμοποίηση. «Αυτή όμως η διαδικασία μπορεί να γίνει μόνο σε έμβρυο, δηλαδή θα πρέπει να γίνει η γονιμοποίηση και όταν το έμβρυο είναι τριών ημερών, δηλαδή είναι γύρω στις 7 με 8 κυτταρικές διαιρέσεις, τότε να αποσπάσουμε το ένα κύτταρο χωρίς να προκαλέσουμε καμία βλάβη και να δούμε το φύλο του».

Η ιδανική αλλά επιστημονικά σήμερα ανέφικτη διαδικασία, όπως λέει ο κ. Μαστρομηνάς, θα ήταν να υπήρχε δυνατότητα επιλογής σπερματοζωαρίων. «Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να χρωματίσουμε το σπερματοζωάριο με κατάλληλες χρωστικές ουσίες, έτσι όμως το καταστρέφουμε».

Η προτίμηση του γονέα μπορεί να επηρεάσει το παιδί

«Όταν ένας υποψήφιος γονιός λέει για το παιδί που περιμένει "γερό να ΄ναι κι ό,τι να ΄ναι" δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν έχει κάποια προτίμηση. Επιλέγουν απλώς αυτή η επιθυμία να μείνει ανομολόγητη», λέει η κ. Βασιλική Παππά, συμβουλευτική ψυχολόγος, πρόεδρος & επιστημονικά υπεύθυνη του Πανελληνίου Συνδέσμου Σχολών Γονέων. «Λίγοι είναι οι γονείς που δεν επιθυμούν να μάθουν το φύλο του παιδιού ώς τη στιγμή της γέννησης», συνεχίζει.

Στο άκουσμα της αναγγελίας του φύλου ωστόσο, οι περισσότεροι γονείς «συντονίζονται» με την πραγματικότητα, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για το πρώτο τους παιδί. Η απογοήτευση που νιώθουν για το φύλο συνήθως έρχεται μετά την απόκτηση του δεύτερου παιδιού τους.

«Οι προσδοκίες τους- φανερές ή καλυμμένες- μπορεί να επηρεάσουν με ποικίλους τρόπους την εξέλιξη και τη συμπεριφορά του παιδιού. Καλύτερα να μην εμμείνουμε στις επιλογές που σχετίζονται με την ταυτότητα του φύλου του παιδιού, διότι στη διαμόρφωσή της υπεισέρχονται πολλαπλοί παράγοντες».

Σύμφωνα με την κ. Παππά, αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι η απογοήτευση των γονιών σχετίζεται με τη διαμόρφωση της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησης του παιδιού. «Κάθε παιδί έχει ανάγκη να νιώθει επιθυμητό από τη στιγμή της γέννησής του και να βιώνει αποδοχή χωρίς όρους. Το θέμα της προτίμησης για συγκεκριμένο φύλο βέβαια εντάσσεται στην ευρύτερη διερεύνηση του λόγου ή των λόγων για τους οποίους κάποιος θέλει να γίνει γονιός, κάτι που αποσαφηνίζεται σταδιακά μέσα από την ενημέρωση και τη διαφοροποίηση των γονιών με τη συμμετοχή τους στις ομάδες των Σχολών Γονέων».

Ρεπορτάζ: Ζωή Λιάκα Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.