Μπορεί να είσαι υπερ-γονιός, και να μην το ξέρεις καν. Εμείς οι γονείς έχουμε την τάση να το αρνούμαστε αυτό.

Πάντως, αν είσαι, μπορεί να θέλεις να μάθεις να χαλαρώνεις – για το καλό των παιδιών σου, αλλά και το δικό σου.

Υπερ-γονιός είναι αυτός που προσπαθεί να εκπαιδεύσει το παιδί του από τα γεννοφάσκια του. Που το εκθέτει στη μουσική των διανοούμενων, την τέχνη, τη λογοτεχνία, πριν καν το παιδί μπουσουλήσει. Αυτός που είναι ψυχαναγκαστικός με τα πάντα, από το αν το παιδί μαθαίνει αρκετά γρήγορα μέχρι το πόσο ασφαλές είναι κάθε πράγμα γύρω του μην τυχόν κάνει καμιά μελανιά ή κανένα γδάρσιμο. Είναι υπερπροστατευτικός, αυταρχικός, σαρωτικός με το παιδί.

Το παραδέχομαι ότι γίνομαι κι εγώ υπερ-γονιός κάποιες φορές. Είναι μία συνήθεια που προσπαθώ να αλλάξω, με μια μικρή επιτυχία ως τώρα.

Και για όσους από εσάς είστε υπερ-γονείς, και το παραδέχεστε τουλάχιστον στον εαυτό σας, θα ήθελα να μοιραστώ κάποια πράγματα ελπίζοντας ότι θα σας βοηθήσουν. Κάποια που έχω μάθει ήδη, και άλλα που θέλω να κρατήσω την υπόσχεση μου και να τα τηρήσω όταν έρθει η ώρα.

Να σας προειδοποιήσω ότι κάποιες από τις προτάσεις μου έχουν μια διαφορετική προσέγγιση από τις παραδοσιακές μεθόδους σχετικά με το πώς είναι ένας γονιός. Δε συνιστώ να τις ακολουθήσετε όλοι, ειδικά αν δεν είστε διατεθειμένοι να σπάσετε τις παραδόσεις. Αυτό που συνιστώ είναι ότι αυτές οι μέθοδοι θα σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε. Θα βοηθήσουν το παιδί σας να νιώσει μεγαλύτερη ελευθερία, λιγότερο έλεγχο. Θα το βοηθήσουν να εξερευνήσει περισσότερο, να μάθει μόνο του. Και πιθανότατα, η σχέση σας να καταλήξει να είναι καλύτερη, και εκείνο να είναι ένα πιο ευτυχισμένο παιδί, συνολικά. Δεν έχω αποδείξεις για αυτό ακόμη, αλλά έχω μία έντονη διαίσθηση βασισμένη στο πως αντιδρά το παιδί μου.

Όταν νευριάζεις, σήκωσε το παιδί σου και πάρτο αγκαλιά. Αντί για τις κατσάδες, τις ξυλιές, τα time out, ή οποιαδήποτε άλλη μέθοδο ελέγχου, δοκίμασε να αγαπάς. Είναι πολύ καλύτερη σαν αντίδραση, και διδάσκεις το παιδί σου μέσα από τις πράξεις σου αντί να το κάνεις μέσα από τις λέξεις.
Να του φέρεσαι με ευγένεια και σεβασμό. Φαίνεται απλό, αλλά είναι αξιοσημείωτο το πόσο λίγο σεβασμό δείχνουμε στα παιδιά μας, επειδή είναι παιδιά.
Άφησε τις προσδοκίες για το παιδί σου. Συχνά οι γονείς έχουν ελπίδες ότι το παιδί θα τα πάει καλά ακαδημαϊκά, ή στα αθλήματα, ή στο να γίνει επαγγελματίας, αλλά όλα αυτά δεν είναι αυτά που θέλει το ίδιο το παιδί. Ή ο γονιός ελπίζει ότι το παιδί θα γίνει ένας συγκεκριμένος τύπος ανθρώπου, και προσπαθεί να οδηγήσει το παιδί προς τα εκεί – ένα ήπιο, ευγενικό παιδί, ή ένα έξυπνο, γεμάτο ζωντάνια παιδί, ή ένα μελετηρό παιδί που δουλεύει σκληρά – αλλά το παιδί δεν είναι έτσι. Άφησε αυτές τις προσδοκίες, και κοίτα να χαρείς το παιδί, όπως είναι.
Άσε το παιδί να παίξει. Άστο να εξερευνήσει. Σταμάτα να είσαι τόσο υπερπροστατευτικός. Επέτρεψε στο παιδί να είναι παιδί. Άστο να τρέξει έξω, να κάνει ποδήλατο, να εξερευνήσει τη φύση, να παίξει με τη φωτιά. Μάθε του, φυσικά, για την ασφάλεια και τους κινδύνους, αλλά άστο να είναι παιδί.
Πες ναι, ή κάποια εκδοχή του ναι. Αντί να λες όλο όχι. Συχνά οι γονείς έχουν ένα ένστικτο να λένε όχι. Αλλά αυτό μεταφράζεται σε έλεγχο και υπερένταση και για το παιδί και για το γονιό. Σταμάτα να προσπαθείς να ελέγξεις το παιδί, και δώστου λίγη ελευθερία. Αυτό δε σημαίνει ότι μπορείς να λες ναι όλη την ώρα. Άλλωστε, έχεις κι εσύ τις δικές σου ανάγκες. Σημαίνει όμως ότι μπορείς να πεις "Ναι, μπορούμε να το κάνουμε αυτό... αλλά ίσως αργότερα, όταν τελειώσω αυτό που πρέπει να κάνω τώρα."
Σταμάτα να προσπαθείς να υπερεκπαιδεύσεις, και κάνε στην πάντα. Οι γονείς προσπαθούν να μεταδώσουν όλων των ειδών τις γνώσεις στα παιδιά. Το ίδιο κάνουν και τα σχολεία. Αλλά τα παιδιά μαθαίνουν και χωρίς εμάς, εκ φύσεως. Βγες από το δρόμο του, σταμάτα να προσπαθείς να αναγκάσεις το παιδί να μάθει αυτό που νομίζεις ότι πρέπει να μάθει. Ενθάρρυνε το να εξερευνήσει, να διαβάσει, και να καταλάβει μόνο του τι γίνεται. Ξεσήκωσε το με διάφορα πράγματα. Όταν είναι ξεσηκωμένο με κάτι, θα μάθει. Όταν το αναγκάζεις, θα κάνει ότι είναι αναγκασμένο να κάνει, αλλά δε θα μάθει παραπάνω πράγματα από αυτά που ελέγχεις.
Εστίασε στο να είναι θετικό το κλίμα την επόμενη φορά που θα κάνετε κάτι μαζί. Πολλές από αυτές τις αλλαγές είναι δύσκολες για τους γονείς, γιατί έχουμε βαθιά ριζωμένες συνήθειες, που πηγάζουν από τη δική μας παιδική ηλικία. Γι' αυτό εστίασε σε αυτό την επόμενη φορά που θα κάνετε κάτι μαζί. Απλά προσπάθησε να είναι καλή αυτή η φορά. Μην ανησυχείς αν τα κάνεις θάλασσα – απλά ζήτα συγνώμη αν πρόδωσες την εμπιστοσύνη του, και συνέχισε.
Κάνε μια παύση για μια στιγμή, και δες τα πράγματα μέσα από τα μάτια του παιδιού σου. Αν νευριάζεις, είναι γιατί βλέπεις τα πράγματα μόνο από τη δική σου προοπτική. Το παιδί έχει μια τελείως διαφορετική οπτική των πραγμάτων, και αν μπορείς να καταλάβεις αυτή την οπτική, δε θα νευριάζεις με το παιδί. Θα προσπαθείς να κάνεις τα πράγματα καλύτερα για εκείνο.
Αν το παιδί συμπεριφέρεται κάπως περίεργα, προσπάθησε να καταλάβεις γιατί, και να καλύψεις αυτή την ανάγκη του. Συχνά είναι ανάγκη για ελευθερία, ή προσοχή, ή αγάπη, ή ανάγκη να ελέγχει εκείνο τη ζωή του. Προσπάθησε να καταλάβεις ποια είναι αυτή η ανάγκη, και βρες ένα πιο παραγωγικό τρόπο να την καλύψεις.
Το παιδί είναι ήδη τέλειο όπως είναι. Δε χρειάζεται να το αλλάξεις. Δε χρειάζεται να το πλάσεις για να γίνει ο τέλειος άνθρωπος. Είναι ήδη τέλειο, έτσι όπως είναι.

Και τώρα, χαλάρωσε. Ευχαριστήσου κάθε στιγμή με το παιδί σου, γιατί είναι τόσο λίγες οι στιγμές, τόσο παροδικές. Χαίρομαι που εμείς είμαστε ακόμα στην αρχή – η κόρη μου είναι ενάμιση έτους. Θυμάμαι όμως μια φίλη, που η κόρη της είναι 16 χρονών, να μου λέει "δεν μπορώ να πιστέψω πόσο γρήγορα πέρασαν τα παιδικά της χρόνια". Ζήσε αυτό το διάστημα μαζί τους, και κάνε καλή κάθε στιγμή σας. Δε θα μετανιώσεις ποτέ για εκείνες τις στιγμές ευτυχίας, εκείνες τις στιγμές που είπες ναι, όταν άφησες το παιδί σου να παίξει, όταν σταμάτησες να το ελέγχεις και άρχισες να το αγαπάς.

Βούλα Σούφη

Ποτέ μη σηκώνεις χέρι στα παιδιά σου. Μένουν ακάλυπτα τα αχαμνά σου.

Red Buttons