Διεκδικώ σημαίνει ότι αναγνωρίζω τις προσωπικές μου δυνατότητες και αδυναμίες, τα δικά μου προτερήματα και ελαττώματα, αναλαμβάνω την ευθύνη για τη στάση μου και τις πράξεις μου, ενώ παράλληλα σέβομαι και αναγνωρίζω την αντίθετη άποψη από τη δική μου. Με λίγα λόγια διεκδικώ σημαίνει σέβομαι, τιμώ! Σέβομαι και τους άλλους και τον εαυτό μου και δεν επιτρέπω σε κανέναν να παραβιάζει τα όριά μου, είτε είναι προσωπικά, είτε είναι οικογενειακά, είτε είναι εθνικά. Τέλος, διεκδικώ σημαίνει ότι εκφράζω τη στάση μου καθαρά, χωρίς να φοβάμαι και έχω την πεποίθηση ότι οι αξίες μου είναι σημαντικές και δεν πρέπει να υποβαθμίζονται από τους άλλους.
Παρακάτω ακολουθούν κάποιες συμβουλές που βοηθούν στην ενίσχυση της διεκδικητικότητας.
• Σίγουρα θα βοηθήσει αν μάθουμε περισσότερο τον εαυτό μας, τις πεποιθήσεις μας, τις απόψεις μας, τα πιστεύω μας. Πώς θα γίνει αυτό…; Αν διαμορφώσουμε ένα προσωπικό πλαίσιο αναφοράς που μας προσδιορίζει και μας ταιριάζει. Ένα πλαίσιο που θα έχει ισχυρές βάσεις και θα μας προστατεύει από τους εξωγενείς κινδύνους, τους κινδύνους της κοινωνίας μας.
• Σημαντικό είναι να λέμε πιο συχνά «ΟΧΙ, δεν θα το κάνω αυτό!». Το ΟΧΙ είναι μία λέξη που σπάνια την χρησιμοποιούμε ή καλύτερα που αποφεύγουμε να χρησιμοποιήσουμε για να μην φανούμε κακοί στους άλλους. Στο τέλος, καταλήγουμε να λέμε σε όλους ΝΑΙ και ας μην μας αντιπροσωπεύει. Έτσι χάνουμε την ουσία της ζωής, γεμίζουμε με υποχρεώσεις μόνο και μόνο για να ευχαριστηθούν οι άλλοι και δεν μας μένει λίγο χρόνος για εμάς, για τον εαυτό μας. Ας προσέξουμε τον εαυτό μας και ας βάλουμε όρια σε αυτά που μας αρέσουν και σε αυτά που δεν μας αρέσουν.
• Είναι σημαντικό να εκφράζουμε τις επιθυμίες μας και να κάνουμε όνειρα. Να έχουμε το θάρρος να δηλώσουμε τα «θέλω» μας, να διεκδικήσουμε το καλύτερο για τον εαυτό μας χωρίς βέβαια να καταπιέζουμε τους άλλους! Άλλωστε η διεκδικητική συμπεριφορά είναι μία κοινωνική δεξιότητα που μας επιτρέπει να μεταδίδουμε τις επιθυμίες μας, τις ανάγκες μας χωρίς να προκαλούμε «βλάβη», να προσβάλουμε ή να περιορίζουμε τους άλλους.
• Για να λειτουργήσει σωστά η διεκδικητική συμπεριφορά είναι σημαντικό να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες των πράξεών μας και να παραδεχόμαστε τα λάθη μας.
• Τέλος, να είμαστε ο «εαυτός» μας! Δεν ωφελεί πουθενά με το να προσποιούμαστε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε πραγματικά. Πιο σπουδαίο είναι να σεβόμαστε τον εαυτό μας και να κάνουμε πράγματα που μας γεμίζουν και ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία μας παρά να δρούμε ή να επιλέγουμε καταστάσεις μόνο και μόνο για να μας αποδεχτούν όλοι οι άλλοι και στο τέλος να μην μας αρέσει ο ίδιος μας ο εαυτός.

Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Σύμβουλος Γάμου στο Περιστέρι, απόφοιτος Πανεπιστημίου Αθηνών και Strathclyde University. Μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Ελληνικής Προσωποκεντρικής και Βιωματικής Εταιρείας, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.