Τον πρώτο χρόνο το μωρό θα τριπλασιαστεί σε βάρος και θα διπλασιαστεί σε ύψος... Ένα κατόρθωμα της φύσης! Γνωρίζετε όμως ότι, πίσω από το μουτράκι του, συντελείται στα κρυφά μια ακόμη πιο γρήγορη αλλαγή; Μέσα στους πρώτους 24 μήνες ο εγκέφαλός του θα αναπτύσσει 2 εκατομμύρια νευρώνες... το δευτερόλεπτο! Ο παιδίατρος Philippe Grandesenne, συγγραφέας του βιβλίου «Μωρό, μίλα μου για τις πρώτες σου φορές» και του «Μωρό, πες μου ποιος είσαι» εξηγεί λεπτομερώς τις σημαντικότερες στιγμές αυτής της νευρωνικής υπερδραστηριότητας. Ένα μωρό γεννιέται «εξίσου έξυπνο» με έναν ενήλικα; Παρόλο που δουλεύω με βρέφη εδώ και πολλά χρόνια, κάθε φορά εντυπωσιάζομαι όταν διαπιστώνω ότι ένα μωρό, κατά τη γέννησή του, διαθέτει εν δυνάμει όλες τις μελλοντικές νοητικές ικανότητες. Ωστόσο, δεν είναι μόνο αυτό! Είναι απίστευτο ότι ο εγκέφαλος ενός νεογνού έχει περισσότερους νευρώνες από ό,τι εμείς οι ενήλικες. Αυτό ονομάζεται έμφυτη δυνατότητα. Παραδείγματος χάρη: ένα μωρό μπορεί να αναγνωρίζει με τρόπο καθολικό όλους τους ήχους, παρόλο που η μητρική του γλώσσα θα διαμορφώσει την ακοή και την ομιλία του. Διαθέτει πρωτόγονες αντιδράσεις, όπως το να αρπάζει με τα χέρια ή να τα σταυρώνει καθώς επίσης και το περπάτημα, που θα το καταφέρει μετά τους 8 μήνες. Σιγά-σιγά αυτοί οι νευρώνες θα αρχίσουν να υποχωρούν δίνοντας τη θέση τους στη μάθηση, όπως λέγεται. Οι συνάδελφοί μου νευρολόγοι αυτό το αποκαλούν «νευρωνική εκατόμβη», σαν να πρέπει δηλαδή ο εγκέφαλος να καταστραφεί στην αρχή για να ξεκινήσει να αναπτύσσεται στη συνέχεια!

Πώς αναπτύσσεται ο εγκέφαλος του μωρού μου από 0 έως 3 ετών;

Ποιος είναι ο ρόλος της εκπαίδευσης και της μάθησης; Στην πραγματικότητα, η νοημοσύνη εμφανίζεται από τη στιγμή που το μωρό αρχίζει να μαθαίνει καινούργια πράγματα και είναι ικανό να προσαρμόζεται σε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Από εκεί και πέρα, οι ψυχοκινητικές και συναισθηματικές του ικανότητες θα οριστούν σε συνδυασμό με ό,τι γίνεται γύρω του. Ο εγκέφαλός του «καταγράφει» τα πάντα, δεν του ξεφεύγει τίποτα. Χάρη στις πέντε αισθήσεις του που βρίσκονται σε εγρήγορση και στη μητρική του γλώσσα την οποία ακούει κατά τη διάρκεια της μέρας, ο εγκέφαλός του σταδιακά θα αρχίσει να οργανώνεται. Αυτή η πληθώρα πληροφοριών που «καταγράφονται» συνεχώς δομεί τους νευρώνες μέσω των οποίων το μωρό θα μάθει να μιλά, να τρώει μόνο του, να πηγαίνει μόνο του τουαλέτα και να βιώνει συναισθήματα. Είναι μια διαδικασία που τη θεωρώ συναρπαστική! Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το μωρό να αναπτύξει την εγρήγορση, το συντονισμό των κινήσεων και τη ζωντάνια του; Πολύ απλά ζώντας μαζί του, εντάσσοντάς το στην καθημερινότητα του σπιτιού, στην οικογενειακή ζωή η οποία θα το «θρέψει». Ό,τι χειρίζεται, το συναρπάζει. Ωστόσο, δε συμφωνώ με τις υπερβολές. Εάν το μωρό σας θέλει να το πάρετε αγκαλιά, να το κάνετε χωρίς να νοιάζεστε τι θα σας πουν. Κάθε παιδί έχει τη δική του ανάπτυξη και ρυθμό και οι γονείς πρέπει να προσαρμοστούν! Αυτό το επαναλαμβάνω συχνά στους γονείς που μερικές φορές είναι πολύ αυστηροί.