Η Διάσπαση Ελλειματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ) είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή η οποία προκαλεί έντονες και επίμονες δυσκολίες σε πολλούς τομείς της ζωής του παιδιού και εκδηλώνεται με τα εξής συμπτώματα :
Απροσεξία
Παρορμητικότητα
Υπερκινητικότητα
Αν και τα αίτια της διαταραχής δεν έχουν εξακριβωθεί , οι περισσότερες έρευνες αποδίδουν την ΔΕΠ/Υ σε νευρολογικής ή γενετικής φύσης αίτια. Να σημειωθεί ότι η ΔΕΠ/Υ δεν είναι αποτέλεσμα μειωμένης νοημοσύνης , συναισθηματικής διαταραχής ,ανευθυνότητας ή έλλειψης κινήτρων.
Η συχνότητα της τοποθετείται από 1% έως 5% στο σχολικό πληθυσμό και είναι μέχρι και 3 φορές πιο συχνός στα αγόρια παρά στα κορίτσια.
Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η διάγνωση ορίζεται ότι τα συμπτώματα θα πρέπει να κάνουν την πρώτη εμφάνιση πριν το 7ο έτος, να έχουν σταθερή διάρκεια τουλάχιστον 6 μήνες ,να εμφανίζονται σε βαθμό δυσπροσαρμοστικό και ασύμβατο με το αναπτυξιακό επίπεδο του ατόμου ή τέλος να προκαλούν σημαντικά προβλήματα στη λειτουργικότητα του σε δύο ή περισσότερα πλαίσια(σχολείο, σπίτι, εξωτερικά πλαίσια, ομάδες συνομηλίκων).Η αξιολόγηση του παιδιού πρέπει να γίνει από έμπειρο επαγγελματία ο οποίος είναι εκπαιδευμένος στη διαταραχή αυτή.
Μπορεί να πάρει μία από τις ακόλουθες μορφές εκδήλωσης της:
1. ΔΕΠ/Υ, με υπερισχύοντα τον απρόσεκτο τύπο
2. ΔΕΠ/Υ ,με υπερισχύοντα τον υπερκινητικό τύπο
3. ΔΕΠ/Υ με συνδυασμένο τύπο
Απροσεξία
Συχνά δεν αποπερατώνει τις οδηγίες που του έχουν δοθεί και γενικά δεν τελειώνει κάτι που έχει αρχίσει
Συχνά χάνει αντικείμενα απαραίτητα για συγκεκριμένες δραστηριότητες
Αποτυγχάνει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις λεπτομέρειες ή κάνει λάθη λόγω απροσεξίας
Συχνά μοιάζει σαν να μην ακούει
Δυσκολεύεται στην οργάνωση δραστηριοτήτων
Διασπάται εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα
Συχνά ξεχνιέται κατά τις καθημερινές τους δραστηριότητες
Παρορμητικότητα
Συχνά μιλάει περισσότερο από όσο πρέπει
Δεν μπορεί να περιμένει τη σειρά του στο παιχνίδι
Συχνά διακόπτει τους άλλους
Συχνά φωνάζει τις απαντήσεις προτού ολοκληρωθούν οι ερωτήσεις
Υπερκινητικότητα
Δυσκολεύεται να κάτσει ήσυχα ή στριφογυρνάει συνεχώς
Δυσκολεύεται να παραμείνει καθιστός στη θέση του
Τρέχει τριγύρω η σκαρφαλώνει διαρκώς
Είναι πάντα έτοιμος να τρέξει ή δίνει την εντύπωση ότι έχει μέσα του ένα μοτεράκι διαρκώς
Δυσκολεύεται να παίξει ήσυχα
Από τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να παρουσιάζει το άτομο τουλάχιστον έξι από αυτά και από την κάθε ομάδα και σε σταθερή διάρκεια τουλάχιστον έξι μηνών.
Τρόποι διαχείρισης από τους γονείς.
Οι γονείς συνθεραπευτές! Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να συνεργάζονται με τους ειδικούς και με όσους εμπλέκονται στο σχολείο με το παιδί.
Σταθεροί, υποστηρικτικοί και προβλέψιμοι.
Οι οδηγίες θα πρέπει να είναι ξεκάθαρες, λιτές και σύντομες για το παιδί.
Καβγάδες μεταξύ των γονέων μπροστά στο παιδί δεν θα πρέπει να εκφράζονται.
Δίνουμε οδηγίες οι οποίες επικεντρώνονται σε αυτά που θέλουμε να κάνει το παιδί και όχι σε αυτά που θέλουμε να μην κάνει.
Έχουμε ρεαλιστικούς στόχους και πάντα σύμφωνα με τις δυνατότητες του παιδιού. Ώστε να μην απογοητεύεται το παιδί και ματαιώνεται. Στο τέλος το μόνο που μπορεί να πετύχουμε είναι να παραιτηθεί το παιδί από τις προσπάθειες του.
Αναγνώριση της επιτυχίας και πολύ επιβράβευση!!
Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ χαρακτηρισμούς όπως «χαζός, τεμπέλης, ανόητος» και δεν συγκρίνουμε με τα αδέρφια ή με συνομηλίκους του.
Δίνουμε πρωτοβουλίες στο παιδί.
Δεν κατακρίνουμε συνεχώς το παιδί για την αρνητική του συμπεριφορά και την ίδια στιγμή να αδιαφορούμε για την θετική του συμπεριφορά.
Ενημερώνουμε πάντα το παιδί νωρίτερα για τυχόν αλλαγές που μπορεί να προκύψουν στο πρόγραμμα της ημέρας του.
Σε καμία περίπτωση όπως έχουμε ξαναπεί δεν θα πρέπει να διακυβεύεται για το παιδί η αγάπη των γονέων του!!!
Ως προς τον χώρο και χρόνο μελέτης
Ο χώρος πρέπει να είναι λιτός, ήσυχος και απαλλαγμένος από εξωτερικούς παράγοντες διάσπασης προσοχής.
Πάνω στο γραφείο να υπάρχουν μόνο τα απαραίτητα.
Η μελέτη να γίνεται πάντα σε συγκεκριμένο χώρο.
Το διάβασμα πρέπει να ξεκινάει κάθε μέρα την ίδια ώρα.
Το καθημερινό πρόγραμμα του σχολείου αναρτημένο στον τοίχο του .
Για το Sugar Mama,
Βέρα Δημακάκου
Ψυχολόγος –Ειδική Παιδαγωγός