όπως το αλλεργικό άσθμα και η αλλεργική ρινίτιδα που οφείλονται στις γύρεις, αλλά και στην οικιακή σκόνη , αφού ήδη έχει παρέλθει η εποχή της ανθοφορίας και είναι ελάχιστη η γύρη στην ατμόσφαιρα και ο πολλαπλασιασμός των ακάρεων της οικιακής σκόνης δεν ευνοείται από τις αυξημένες θερμοκρασίες και την σχετική ξηρασία . Η ατοπική δερματίτις (αλλεργικό έκζεμα) παρουσιάζει επίσης σημαντική βελτίωση το καλοκαίρι. Όμως άλλες αλλεργικές παθήσεις κάνουν την εμφάνιση τους την καλοκαιρινή περίοδο (χωρίς βέβαια να αποκλείονται και οι άλλες εποχές), οι οποίες χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και πρόληψη, διότι μερικές από αυτές μπορεί εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους ακόμη και για τη ζωή ορισμένων πολύ ευαίσθητων αλλεργικών ατόμων. Οι σημαντικότερες και συχνότερες αλλεργικές παθήσεις είναι :

Οι αλλεργικές δερματοπάθειες , που περιλαμβάνουν την ηλιακή, τη χολινεργική και την κνίδωση εκ ψύχους, τις δερματίτιδες εξ επαφής, καθώς και τις διάφορες αλλεργικές φωτοδερματίτιδες .
Οι αλλεργίες που οφείλονται στο τσίμπημα διαφόρων εντόμων , κυρίως των Υμενοπτέρων ( δηλαδή της μέλισσας και των σφηκών ) και των κουνουπιών καθώς και στο τσίμπημα της θαλάσσιας μέδουσας .
Οι τροφικές αλλεργίες που οφείλονται σε τροφές που καταναλώνονται κυρίως τους θερινούς μήνες.
Η εαρινή επιπεφυκίτιδα , η οποία είναι μία ειδική μορφή αλλεργίας των οφθαλμών και δύσκολη στη θεραπεία της.

Από τις παραπάνω παθήσεις η αλλεργία στο δηλητήριο της μέλισσας και των σφηκών, στις τροφές και μερικές φορές η κνίδωση εκ ψύχους δυνατόν να προκαλέσουν έντονα αλλεργικά συμπτώματα μέχρι την εκδήλωση συστηματικής αναφυλαξίας ( αλλεργικό shock ) , το οποίο ως γνωστόν μπορεί να έχει μοιραία κατάληξη , αν δεν προληφθεί και αντιμετωπισθεί εγκαίρως.
ΑΛΛΕΡΓΙΚΕΣ ΔΕΡΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ
Κνίδωση εκ ψύχους

Η χαμηλή θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει κνίδωση σε ορισμένα άτομα και λέγεται κνίδωση εκ ψύχους . Το εμφανιζόμενο εξάνθημα δυνατόν να αφορά μόνο το σημείο του σώματος που ήλθε σε επαφή με το κρύο π.χ. εμφάνιση κνίδωσης στα χέρια όταν βγάζει το άτομο κάτι παγωμένο από την κατάψυξη του ψυγείου του ή να εμφανισθεί φαγούρα στο στόμα και πρήξιμο του χείλους όταν φάει παγωτό . Μερικές φορές μπορεί το εξάνθημα να είναι γενικευμένο σε όλο το σώμα , συνήθως αυτό συμβαίνει όταν το άτομο εκτεθεί μαζικά σε κρύο περιβάλλον , όπως για παράδειγμα αν βουτήξει απότομα σε κρύα θάλασσα . Στην τελευταία περίπτωση και ανάλογα με την ευαισθησία κάθε ατόμου μπορεί να εμφανισθούν μόνο οι «κοκκινίλες» της κνίδωσης με πολύ έντονη φαγούρα , αλλά μπορεί στα πολύ ευαίσθητα άτομα να συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα , όπως ζάλη , πτώση της πίεσης, δυσφορία από το αναπνευστικό κλπ, με άμεσο κίνδυνο εμφάνισης αλλεργικού shock ή άμεσου κίνδυνου πνιγμού. Για το λόγο αυτό τα άτομα που γνωρίζουν ότι έχουν την ευαισθησία αυτή πρέπει:

Να κάνουν τα πρώτα μπάνια του καλοκαιριού σε αβαθή και ζεστά νερά
Να κολυμπούν πάντα παρέα με κάποιον άλλον μαζί
Τα πρώτα μπάνια να είναι μικρής διάρκειας και με προοδευτική αύξηση του χρόνου κολύμβησης
Να αποφεύγουν τις καταδύσεις και το υποβρύχιο ψάρεμα, ακόμη και φορώντας τις ειδικές στολές
Με την πρώτη εμφάνιση κνησμού ή εξανθήματος να εξέλθουν από το νερό χωρίς πανικό
Να έχουν πάντα μαζί τους και να χρησιμοποιήσουν κατά περίπτωση τα φάρμακα άμεσης ανάγκης που έχει συστήσει ο Αλλεργιολόγος τους.
Πριν από τα καλοκαιρινά μπάνια , ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού να έχει προηγηθεί προληπτική θεραπεία με αντιισταμινικά φάρμακα .

Ηλιακή κνίδωση

Είναι η εμφάνιση εξανθήματος με έντονο κνησμό στα σημεία του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο. Το εξάνθημα εμφανίζεται σε σύντομο χρόνο ( λιγότερο της μίας ώρας ) και διαρκεί για λίγες ώρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα σαν έγκαυμα από τον ήλιο . Συνήθως υποχωρεί πλήρως σε λίγες ώρες. Αν είναι πολύ εκτεταμένο ή προκαλεί μεγάλη ενόχληση πρέπει να λάβει το άτομο αντιισταμινικά φάρμακα ως θεραπεία. Τα ίδια φάρμακα μπορεί να λάβει και προληπτικά , όπως επίσης απαραίτητη είναι και η χρήση αντηλιακής κρέμας με υψηλό δείκτη προστασίας.
Φωτοδερματίτιδες

Οφείλονται σε πολλά αίτια. Συχνότερα ευθύνονται τοπικώς χρησιμοποιούμενα φάρμακα ή καλλυντικά, σπανιότερα φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα. Συστηματικές παθήσεις (π.χ. Ερυθηματώδης Λύκος) μπορεί να συνοδεύονται από φωτοευαισθησία. Η αποφυγή, η χρήση αντηλιακής κρέμας και η χρήση τοπικών κορτικοειδών είναι η ενδεδειγμένη λύση.
Δερματίτιδες εξ επαφής

Συνήθως καλλυντικά του καλοκαιριού (αντιηλιακά, τοπικά επιθέματα αδυνατίσματος κλπ), ακόμη και τα συνηθισμένα το καλοκαίρι tatoo μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές δερματίτιδες σε ευαίσθητα άτομα. Η αποφυγή και η χρήση τοπικών κορτικοειδών είναι η σωστή αντιμετώπιση και σε αυτή τη περίπτωση.
ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΤΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΥΜΕΝΟΠΤΕΡΩΝ (μέλισσας ή σφηκών)

Το τσίμπημα από μέλισσα ή σφήκα προκαλεί φυσιολογικά στο σημείο του νυγμού μία μικρή αντίδραση (ερυθρότητα, πόνο και ήπιο οίδημα). Στα ευαισθητοποιημένα άτομα μπορεί να προκληθεί εκτεταμένη αντίδραση (π.χ. πρήζεται όλο το χέρι και ας έχει τσιμπηθεί στο δάκτυλο), ή μπορεί να εμφανισθεί κνίδωση σε όλο το σώμα ή να εμφανίσει το άτομο αλλεργικό shock (καθολική κνίδωση, δύσπνοια, βράγχος φωνής, πτώση της πίεσης κλπ).

Τα άτομα με γνωστή ευαισθησία στο δηλητήριο των Υμενοπτέρων πρέπει να ξέρουν να αντιμετωπίσουν ένα πιθανό αλλεργικό shock και να λαμβάνουν μέτρα προφύλαξης.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK .

Ο αλλεργικός ασθενής που γνωρίζει τεκμηριωμένα ότι είναι σε κίνδυνο να εμφανίσει αλλεργικό shock , πρέπει να φέρει πάντα μαζί του ( ακόμη και στην παραλία ) ένα μικρό τσαντάκι με τα φάρμακα άμεσης αντιμετώπισης, οπότε να είναι πρόχειρα σε κάθε ανάγκη. Τα φάρμακα και τον τρόπο χρήσης θα του τα καθορίσει ο γιατρός και συνήθως περιλαμβάνουν , αντιϊσταμινικό σιρόπι, ένα χάπι κορτιζόνης, ένα εισπνεόμενο βρογχοδιασταλτικό και μία ένεση ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗΣ. Πρέπει να τονισθεί ότι η αδρεναλίνη είναι το φάρμακο που σώζει ζωές, αν γίνει έγκαιρα. Για το λόγο αυτό, από ετών κυκλοφορούν ειδικές ενέσεις αδρεναλίνης ( συσκευές που μοιάζουν με στυλό) και τις κάνουν μόνα τους τα αλλεργικά άτομα. Η γρήγορη χορήγηση αδρεναλίνης , αμέσως μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων σχεδόν εγγυάται την επιβίωση του ατόμου, ακόμη και σε βαρύ αλλεργικό shock . Οι ενέσεις κορτιζόνης είναι επιβοηθητικές, αλλά δεν έχουν θέση στην άμεση αντιμετώπιση του αλλεργικού shock .
ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΤΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΥΜΕΝΟΠΤΕΡΩΝ

Μερικά από τα μέτρα πρόληψης είναι:

Φοράτε πάντοτε υποδήματα, ιδίως έξω από το σπίτι (σφήκες)
Μείνετε μακριά από σάπια φρούτα, κάδους απορριμμάτων, ανθισμένα λουλούδια κλπ
Προσοχή στο ψάρεμα (σφήκες)
Αποφυγή χρήσης αρωμάτων, λακ, αρωματικών αντηλιακών λαδιών
Κηπουρικές εργασίες με γάντια, καπέλο, μακριά ρούχα
Αποφυγή χαλαρών ενδυμάτων με έντονα χρώματα και σχέδια, συνιστώμενα χρώματα: λευκό, πράσινο (χακί) και ανοικτό καφέ
Προσοχή κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων στην ύπαιθρο
Τοποθέτηση σήτας στα παράθυρα.
ΕΧΕΤΕ ΠΑΝΤΟΤΕ ΤΟ κουτί ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΜΑΖΙ ΣΑΣ!
Μην ξεχνάτε το κράνος και τα γάντια σας, όταν οδηγείτε μοτοσικλέτα
Σε θερμό και υγρό περιβάλλον τα έντομα είναι ιδιαίτερα επιθετικά
Τα υμενόπτερα είναι ιδιαιτέρως επιθετικά αργά το απόγευμα.

ΤΡΟΦΙΚΗ ΑΛΛΕΡΓΙΑ

Το καλοκαίρι οι τροφές που προκαλούν συχνότερα προβλήματα είναι τα θαλασσινά ( ψάρια και οστρακοειδή ) , λόγω μεγαλύτερης κατανάλωσης. Από τα φρούτα κυρίως το ροδάκινο, το σταφύλι και τα σύκα, χωρίς να αποκλείονται τα υπόλοιπα. Οι τροφές μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία κυμαινόμενης βαρύτητας , από απλή φαγούρα στο στόμα και χείλη μέχρι αλλεργικό shock . Για την τροφική αλλεργία η μόνη αγωγή είναι η πρόληψη, αφού βεβαίως διαπιστωθεί η ένοχη τροφή. Δεν υπάρχει ανοσοθεραπεία ( αλλεργικά εμβόλια ) για την αλλεργία στις τροφές. Πρέπει επίσης να τονισθεί ότι άτομο που εμφάνισε αλλεργικό shock σε κάποια τροφή και για χρόνια δεν ξαναέφαγε , ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να πειραματισθεί μόνο του . «Να δοκιμάσω λίγο να δω θα με πειράξει ;» , γιατί μπορεί να μην ξαναχρειασθεί τροφή.
ΕΑΡΙΝΗ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ

Είναι μία μορφή επιπεφυκίτιδας , που χαρακτηρίζεται από μέτρια έως σοβαρά ενοχλήματα από τους οφθαλμούς ( φαγούρα, «κάψιμο», δακρύρροια, κοκκίνισμα, «τσίμπλιασμα» , φωτοφοβία ) . Αφορά συνήθως εφήβους και νέα άτομα, δεν διαπιστώνεται συνήθως κάποιο συγκεκριμένο αίτιο και είναι δύσκολη στη θεραπεία . Τα αντιαλλεργικά κολλύρια και τα γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητα.

Ε.Ε.Α.Κ.Α.
Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας
www.allergy.org.gr