Ποιά είναι η Graca Machel
Η κ. Machel υπηρέτησε ως Υπουργός Εκπαίδευσης στην πρώτη κυβέρνηση μετά την ανεξαρτησία της Μοζαμβίκης και μέσα σε 10 χρόνια η συμμετοχή των παιδιών στο σχολείο διπλασιάστηκε σε περισσότερο από 80%. Συνεχίζει να δραστηριοποιείται για την ανάπτυξη και ανασυγκρότηση της Μοζαμβίκης. Είναι Πρόεδρος του Ιδρύματος για την Κοινοτική Ανάπτυξη και Πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού για το Παιδί της Μοζαμβίκης. Έχει συνεργαστεί στενά με πολλές οργανώσεις του ΟΗΕ και βραβεύτηκε με το Μετάλλιο Nansen, σε αναγνώριση της εξέχουσας προσφοράς της στα παιδιά πρόσφυγες. Επίσης είναι χήρα του πρώτου Προέδρου της χώρας, Samora Machel, που σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα το 1986. Το 1944, η φήμη της Graca Machel ως εκπαιδευτικού και ατόμου που τυγχάνει ευρείας αποδοχής από τα παιδιά, οδήγησε το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, κ. Boutros Boutros-Ghali να την ονομάσει Εμπειρογνώμονα Υπεύθυνη για τη δημιουργία μιας έκθεσης πάνω στις επιπτώσεις των ενόπλων συρράξεων στα παιδιά του πολέμου. Η έκθεση της ανατέθηκε στο τέλος του 1993 από την Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Παιδιών και τη Γενική Συνέλευση.

Ένα προσωπικό σημείωμα από την Graca Machel

Είχα το προνόμιο να μου δοθεί η ευκαιρία να συντάξω μια έκθεση για ένα θέμα που πιστεύω ότι είναι θεμελιώδες για την ανθρωπότητα. Στην περασμένη δεκαετία, δύο εκατομμύρια παιδιά σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια ένοπλων συρράξεων. Τριπλάσιος αριθμός τραυματίστηκε σοβαρά ή έμεινε με μόνιμες αναπηρίες. Εκατομμύρια άλλα παιδιά αναγκάστηκαν να γίνουν μάρτυρες αγριοτήτων ή και να συμμετέχουν σε αυτές. Είναι αδύνατον να υπάρξουν ακριβή στατιστικά στοιχεία για αυτή την τραγωδία. Οι συντηρητικές εκτιμήσεις που υπάρχουν, κρύβουν τις δολοφονίες των παιδιών που αποκρύπτονται και δεν καταγράφονται ποτέ, που αγνοούνται από το ανθρώπινο είδος αφού εξολοθρεύονται ολόκληρες οικογένειες και κοινότητες. Παρόλα αυτά είναι ξεκάθαρο ότι, αυξάνεται ο αριθμός των παιδιών που γίνονται στόχοι, όχι από ατύχημα, στις ένοπλες συρράξεις.

Προέρχομαι από έναν πολιτισμό όπου, παραδοσιακά, τα παιδιά θεωρούνται το παρόν και το μέλλον μας και για αυτό πάντα πίστευα ότι είναι ευθύνη μας, εμάς των ενηλίκων, να παραδώσουμε στα παιδιά ένα μέλλον άξιο να το ζήσουν. Τα δύο χρόνια που ξόδεψα για αυτή τη μελέτη, σοκαρίστηκα και θύμωσα όταν είδα πόσο παταγωδώς έχουμε αποτύχει σε αυτή την ευθύνη μας.

Σε μερικές χώρες, οι διαμάχες διαρκούν τόσο καιρό που τα παιδιά έγιναν ενήλικες χωρίς ποτέ να γνωρίσουν την ειρήνη. Μίλησα με ένα κοριτσάκι που βιάστηκε από στρατιώτες όταν ήταν εννέα χρόνων. Έζησα την αγωνία μιας μητέρας που είδε τα παιδιά της να ανατινάζονται σε κομμάτια από νάρκες στα χωράφια τους όταν πια πίστεψε ότι τα είχαν καταφέρει να γυρίσουν σπίτι τους ασφαλείς. 'κουσα παιδιά να μου λένε ότι αναγκάστηκαν να παρακολουθήσουν την σφαγή των οικογενειών τους. 'κουσα την πικρή ανάμνηση 15-χρονων πρώην στρατιωτών να θρηνούν για τη χαμένη παιδικότητα και αθωότητά τους και ανατρίχιασα όταν άκουσα παιδιά που είχαν διαφθαρεί τόσο πολύ από τους ενήλικες και τις εμπειρίες τους από τον πόλεμο, που δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν την αρνητικότητα αυτού που είχαν υπάρξει μέρος. Αυτές είναι οι ιστορίες πίσω από τους αριθμούς που δίνονται στην έκθεση, αριθμούς που το μέγεθός τους καλύπτει τις επιπτώσεις του τρόμου σε κάθε παιδί, σε κάθε οικογένεια, κάθε κοινότητα.

Αυτή η έκθεση μου έδωσε την ευκαιρία να μάθω περισσότερα για την ωμότητα των ενόπλων συρράξεων. Στο Λίβανο, επισκέφθηκα τις εγκαταστάσεις ενός προγράμματος εκπαίδευσης για την ειρήνη που δημιουργήθηκε από παιδιά, με την υποστήριξη της UNICEF. Εκεί όπου μόλις πριν μερικούς μήνες υπήρχε διαίρεση, πικρία και μίσος ανάμεσα στις κοινότητες, τώρα υπάρχουν έφηβοι που συνεργάζονται θετικά και ανταλλάσσουν εμπειρίες. Αυτοί οι έφηβοι κατάφεραν να χτίσουν γέφυρες επικοινωνίας εκεί όπου οι ενήλικες απέτυχαν. Εκατοντάδες νέων εθελοντών, πολλοί από αυτούς πρώην μέλη στρατιωτικών οργανώσεων, έχουν κινητοποιηθεί ως στρατιώτες της ειρήνης. Αυτά τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι το να αποτρέψεις τις διαμάχες του αύριο, σημαίνει να αλλάξεις τη νοοτροπία των νέων σήμερα.

Έμαθα ότι παρά το γεγονός ότι γίνονται στόχοι στις σύγχρονες συρράξεις, παρά τις βιαιότητες που γίνονται εναντίον τους και την αποτυχία των ενηλίκων να τα προστατέψουν, τα παιδιά είναι η αιτία για να εξαλείψουμε τις χειρότερες όψεις των ενόπλων συρράξεων και η καλύτερη ελπίδα μας ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Σε έναν ανόμοιο κόσμο, τα παιδιά είναι η δύναμη που μπορεί να μας ενώσει στην προσπάθεια για μια "συλλογική ηθική".

Αυτό το συναντούσαμε συνέχεια μπροστά μας, σε όλα τα στάδια της έρευνας που κάναμε, με τη συμμετοχή όλων των τμημάτων της κοινωνίας και ιδιαίτερα των γυναικών και των παιδιών, των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, των μη κυβερνητικών οργανισμών (ΜΚΟ), άλλων οργανώσεων του ΟΗΕ, τις κυβερνήσεις και τις τοπικές αρχές.

Ειδικότερα, έξι περιφερειακές διαβουλεύσεις έλαβαν χώρα στις παρακάτω περιοχές: Ασία και Ειρηνικό, Ανατολική και Νότιο Αφρική, Ευρώπη, Λατινική Αμερική, Μέση Ανατολή, Δυτική και Κεντρική Αφρική. Επισκέψεις έγιναν σε διάφορες περιοχές που επηρεάστηκαν από ένοπλες συρράξεις: Αγκόλα, Καμπότζη, Κολομβία, Βόρεια Ιρλανδία, Λίβανος, Ρουάντα (και προσφυγικοί καταυλισμοί στην Τανζανία και το Ζαίρ), Σιέρα Λεόνε και πρώην Γιουγκοσλαβία. Εκεί συναντήθηκα με αξιωματούχους και με παιδιά και τις οικογένειές τους για να βεβαιωθώ ότι η τελική έκθεση θα αντικατοπτρίζει άμεσα τις ανησυχίες αυτών των ανθρώπων που δέχτηκαν τις επιδράσεις του πολέμου. Περισσότερες από 20 θεματικές αναφορές και συναντήσεις έγιναν για να χρησιμοποιηθούν ως βασικό υλικό. Η έκθεση ωφελήθηκε πολύ από τη συνεισφορά μιας ομάδας εξέχοντων ανθρώπων όπως οι: Belisario Betancur (Κολομβία), Francis Deng (Σουδάν), Marian Wright Edelman (ΗΠΑ), Devaki Jain (Ινδία), Julius K. Nyerere (Τανζανία), Lisbet Palme (Σουηδία), Wole Soyinka (Νιγηρία) και Αιδεσιμότατος Desmond Tutu (Νότιος Αφρική). Πρόσθετη βοήθεια ήρθε από μια ομάδα τεχνικών συμβούλων που εκπροσωπούσαν με διαφορετικό επαγγελματικό, πολιτικό, θρησκευτικό και πολιτισμικό υπόβαθρο και ακόμη ήταν υποστήριξη-κλειδί αυτή που προσφέρθηκε από των Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, τη UNICEF και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Ως αποτέλεσμα, αυτή η έκθεση είναι αναμφίβολα αποτέλεσμα μιας προσπάθειας συνεργασίας και μόνο ένα μέρος μιας ευρείας παγκόσμιας κίνησης για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών όπως αυτά ορίζονται στη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Η έκθεση είναι συμπληρωματική της δουλειάς της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ΜΚΟ και οργανώσεων του ΟΗΕ που δουλεύουν στο χώρο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανθρωπιστικής βοήθειας και ανάπτυξης και αυτών που το ενδιαφέρον τους έχει δημιουργήσει χώρο για πολιτική και κοινωνική κινητοποίηση σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Πάνω από όλα, αυτή η διαδικασία έχει ενδυναμώσει την πεποίθησή μου ότι πρέπει να κάνουμε κάθε τι και τα πάντα για να προστατεύσουμε τα παιδιά, να τους δώσουμε προτεραιότητα και ένα καλύτερο μέλλον. Αυτή η έκθεση είναι μια έκκληση για δράση και για ασπασμό μιας νέας ηθικής που θα τοποθετεί τα παιδιά εκεί που πραγματικά ανήκουν, στην καρδιά κάθε πολιτικής ατζέντας. Η προστασία των παιδιών από τις επιπτώσεις των ενόπλων συρράξεων είναι ευθύνη όλων, των κυβερνήσεων, των διεθνών οργανισμών και κάθε μέρους της κοινωνίας. Ως εκ τούτου, η πρόκληση σε κάθε έναν από εσάς που θα διαβάσει αυτήν την έκθεση είναι να ρωτήσετε τον εαυτό σας τι μπορείτε εσείς να κάνετε για να αλλάξουν τα πράγματα. Και μετά να προχωρήσετε στην πράξη, δεν έχει σημασία πόσο μικρή ή μεγάλη θα είναι. Γιατί τα παιδιά μας έχουν δικαίωμα στην ειρήνη.

Περισσότερα...